BLOG: Een te zware wedstrijd

De Kroningsrellen, strandrellen in Hoek van Holland, Coolsingel-rellen, avondklokrellen, voetbalrellen. Slechts enkele voorbeelden in veertig jaar tijd van veldslagen in Nederland. Relschoppers die zich met geweld tegen de politie keren. Het heeft een enorme impact op het (privé)leven van politiemensen. Oud-politieman Kees en zijn vrouw Marian weten daar helaas alles van. Kees krijgt door zijn werk PTSS en ook daarna heeft hij het nog zwaar te verduren. Hun verhaal lees je in onderstaand blog, geschreven door een collega die vanuit de politie ondersteuning heeft geboden.

Zondagavond (winter 2020), Studio Sport is net afgelopen. Ajax heeft met 1-0 gewonnen van PSV. Zal ik de vriend van mijn dochter, die uit Eindhoven komt, nog even een appje sturen of hij de uitslag inmiddels weet (hij is fervent PSV-aanhanger)? Ajax heeft wel gewonnen, maar drie spelers het veld uit met blessureleed. Later blijkt dat van de twee voetballers de blessures weken gaan duren. Trainer Ten Hag geeft aan dat dit ook met het zware programma van Ajax te maken heeft. Met rust, een goede behandeling en ondersteuning kunnen ze er over een paar weken weer staan, geeft hij aan.

Morgen aan het werk, verder met meldingen over zorg voor (oud-)collega’s met een dienstongeval of beroepsziekte, hun partners en kinderen. Ik pak de spullen er nog even bij en lees de melding van Marian, de partner van oud-politieman Kees die PTSS heeft. Morgen breng ik samen met mijn collega Jan een bezoek aan dit echtpaar.

Met deze diender viel niet te spotten

Kees en Marian wonen in een klein plaatsje op een Zeeuws eiland, in een leuke woning in het buitengebied. We stappen de auto uit en lopen het grindpad af naar het huis van Kees en Marian. Ze staan ons al op te wachten. Ze hebben twee honden. Een van de honden is erg aan het blaffen, maar wordt gelukkig in een aparte kamer gehouden. Kees geeft aan dat hij en Marian honden opvangen (twee op dat moment) die nergens meer een ‘thuis’ kunnen hebben. Dat geeft direct een beeld van Kees en Marian.

“Zijn jullie bang voor honden?” Niet echt, maar deze blaft wel heel hard, is onze reactie. “Gaat zo wel over”, zegt Kees die met een behoorlijk stemgeluid de hond tot de orde roept. Ik zie Kees lopen en denk bij mezelf, dat moet een diender zijn geweest waar niet mee te spotten viel. We worden uitgenodigd om aan de eettafel te gaan zitten. Uit de oven komen overheerlijke koeken. We leggen in het kort uit wie we zijn en wat we doen.

Overgeleverd aan krakers

We beginnen het gesprek en na vijf minuten lopen de tranen over het gezicht van Kees. Gepensioneerd, maar de emoties zitten nog hoog. “Op het moment dat je ziek wordt, tel je niet meer mee”, zegt Kees. Hij vertelt in vogelvlucht zijn carrière binnen de politie. In 1977 gestart bij de gemeentepolitie in de Randstad. Ook direct hierna bij de Mobiele Eenheid (ME). Kees geeft aan hoe hij de kroningsrellen in 1980 heeft ervaren. Het staat op zijn netvlies. “We waren overgeleverd aan die krakers.”

Tussendoor geeft Kees aan dat hij het onbegrijpelijk vindt dat er na veertig jaar soms met alleen maar nostalgie op wordt teruggekeken. “We hebben het toen (te) zwaar voor de kiezen gehad. De krakers waren er op uit om ons dienders (ME) zo zwaar mogelijk te verwonden. Dat riep men ook. Scheermesjes op een stok om zo de paarden te verwonden, wat een gekkenhuis was dat.” Bij het vertellen over de kroningsrellen blijven de tranen komen. Hij praat door en in een notendop zien we zijn carrière voorbij komen. Gemeentepolitie, ME, in 1988 naar de Rijkspolitie.

Overigens een prachtige tijd bij de Rijkspolitie, laat Kees weten. Vrijheid en verantwoordelijkheid, dat past bij hem en hij kon zijn energie daar volop kwijt. Geen protocollen die overheersen, maar handelen naar welbevinden. In 1993 de regiovorming en Kees gaat over naar de nieuwe regio, waar hij bij de recherche gaat werken. Na twee jaar stopt hij met dat werk. Hij is toch te veel een ‘buitenmens’. Terug naar de frontlinie.

Hoek van Holland

Dan wordt het augustus 2009, de rellen bij Hoek van Holland. Weer komen de tranen. Marian bemoedigt Kees en legt even haar hand op zijn knie. Die twee zijn goed op elkaar ingespeeld. Marian: “We zijn er voor elkaar door dik en dun. Dat hebben we beloofd aan elkaar. Toch valt het soms niet mee.” Zelf heeft Marian een hartaanval gehad dat volgens haar zeker in verband staat met wat er allemaal is gebeurd met Kees. Ook zij schiet even vol, maar herstelt zich en Kees vervolgt zijn verhaal.

Hoek van Holland, vanaf dat moment gaat het bergafwaarts met hem, zegt Kees. Hij heeft dienst en hij en zijn collega’s horen wat zich daar afspeelt. “Met de collega’s van omringende plaatsen hebben we ons na de avonddienst verzameld. We voelden aan, dit gaat fout, collega’s hebben assistentie nodig. Dit kwam echt vanuit de dienders zelf, geen leidinggevende heeft zich hier tegenaan bemoeid.” Dus naar Hoek van Holland.

“Portofoons deden het soms niet. We waren al zolang aan het werk dat de batterijen leeg waren, dus geen verbindingen.” Ter plaatse heeft Kees samen met collega’s gevreesd voor zijn leven. Marian geeft daaropvolgend aan dat zij vanuit huis op de radio en televisie volgde wat er gebeurde in Hoek van Holland. “Om 4.30 uur kwam Kees thuis. Het enige wat hij toen heeft gedaan is huilen. Dit is enorm zwaar geweest voor Kees en zijn collega’s.”

Dienstongeval

Het weerhoudt Kees er niet van om met zijn werk op straat door te gaan. Tot hij in 2010 terechtkomt in een vechtpartij die escaleert. De verdachte heeft een hond die Kees bij zijn been vastgrijpt en niet meer loslaat. Kees probeert de hond los te slaan, maar dit lukt niet. De hond bijt door. Op een gegeven moment komt er een hondengeleider bij. Deze man maakt de halsband van de hond los weet de bek van de hond van Kees zijn been te krijgen. Dan pas begint de ellende echt. Kees ontwikkelt door de beet een posttraumatische spierdystrofie. Zijn carrière op straat is voorbij.

Het duurt heel lang voordat Kees het zwart op wit heeft dat de beet van de hond een dienstongeval is. Hij moet medicijnen slikken, want anders tast de dystrofie zijn handen en voeten aan. Er is dan even begrip voor zijn situatie, maar die slaat snel om. Kees voelt zich ‘een vijand’ binnen de organisatie. “Als je ziek bent, dan doe en tel je niet meer mee”, benadrukt Kees nogmaals. Gelukkig heeft de bond hem goed geholpen, vertelt Kees. Daar heeft hij veel steun aan gehad.

Kees krijgt een andere functie aangeboden. Niet in de frontlinie, wel dicht tegen het politiewerk aan. Laat ik het maar doen, denkt Kees dan. Er wordt hem beloofd dat hij geen inkomensverlies zal hebben. Met zijn salaris gebeurt dan echter vanalles. Op een gegeven moment heeft Kees in een maand maar ruim 1300 euro netto. Hij gaat er achteraan, maar heeft daar dan eigenlijk al geen energie meer voor. Uiteindelijk wordt Kees deels afgekeurd door het UWV wegens zijn dienstongeval. Zijn wapen moet hij dan ook inleveren. Dat doet pijn, geeft Kees aan. Een tijdje gaat het redelijk binnen zijn nieuwe functie, maar dan komt hij toch bij een psycholoog terecht. Daar komt alle ellende eruit.

PTSS

Na verschillende onderzoeken volgt de diagnose ernstige PTSS. Kees krijgt dan ook al de erkenning van zijn PTSS als beroepsziekte binnen. Maar dan gaat de AOW van Kees in. Hij wordt niet meer gekeurd bij het UWV en er volgt voor Kees geen percentage arbeidsongeschiktheid, wat juist zeer belangrijk is voor het bepalen van de hoogte van smartengeld.

We spreken met Kees en zijn vrouw Marian af dat wij alles goed gaan bestuderen en met een advies komen richting het bevoegd gezag. Ook wijzen we hen op de BNMO-afdeling bij de politie, waar zij mogelijk steun kunnen krijgen. Na een gesprek van twee uur rijden wij terug naar het bureau. In de achteruitkijkspiegel zien we hoe Marian een arm om Kees slaat en met hem de woning in loopt. Jan en ik zijn de eerste 10 minuten in de auto stil. Laten het verhaal op ons inwerken en beginnen dan met nabespreken.

Fysieke en mentale blessure

Het verhaal van Kees druppelt nog na als ik ’s avonds op de bank zit. Ga toch nog even op YouTube kijken naar de filmpjes over de rellen bij Hoek van Holland. Ik heb zelf 15 jaar in het ‘blauw’ rondgelopen, vele jaren bij de ME gezeten en kan me goed voorstellen wat een onmacht de collega’s in Hoek van Holland moeten hebben gevoeld. Wat hebben de collega’s het daar voor hun kiezen gehad. Doe de Ipad vervolgens dicht en drink samen met mijn vrouw nog een glas wijn. De (volwassen) kinderen zitten te appen en nemen ons mee in hun wereld. De wereld van Kees en Marian ligt dan weer achter mij.

De volgende dag komen in de auto, op weg naar andere afspraken, nog even de beelden van het gesprek met Kees en Marian terug. De wedstrijd van het werk is voor Kees te zwaar geweest. Hij viel met een fysieke en mentale blessure uit. Om in de woorden van trainer Ten Hag af te sluiten, dit had alles te maken met het te zware programma van Kees. De opdracht aan de politieorganisatie is nu om die zwaarte te verlichten, vanuit de menselijke maat, redelijkheid en billijkheid. Kees heeft rust, behandeling en ondersteuning nodig om weer meer aan de wedstrijd (het dagelijkse leven) te kunnen meedoen. Kees verdient de erkenning en waardering voor wat hij heeft gedaan. Hem en zijn vrouw weer meer perspectief bieden, is toch wel het minste wat we kunnen teruggeven.

Waardering

We ‘duiken’ in de casus van Kees en brengen advies uit aan het bevoegd gezag. Kees wordt vervolgens met terugwerkende kracht bevorderd naar brigadier. Daar had hij recht op volgens de regelgeving. Dit levert een groot bedrag op, wat Kees bruto krijgt nabetaald. Kees geeft aan blij te zijn met dit geldbedrag, maar het doet hem vooral erg goed dat hij alsnog bevorderd is. Hier spreekt eindelijk waardering uit voor wat Kees in zijn loopbaan allemaal voor de maatschappij heeft gedaan. Uiteindelijk krijgt Kees ook, na een langdurende discussie (we spreken over maanden) smartengeld. Hij ziet er vervolgens van af om het korps aansprakelijk te stellen voor eventuele andere schade. Hoe het nu financieel is afgedaan ‘voelt’ goed voor Kees. Hij hoeft niet het onderste uit de kan.

Vooruitkijken

Begin juli 2021 krijgen wij het verzoek van Marian of we nog een keer willen afreizen naar hun woonplaats, omdat ze het passend willen afsluiten. Jan en ik nemen de uitnodiging aan en krijgen een mooie kaart als dank. Kees en Marian zijn erg blij dat dit nu na vele jaren is afgerond. Kees heeft blijvende schade, dat zal niet veranderen, maar ze kunnen er nu een streep onder zetten en zo goed als mogelijk vooruitkijken. Met hun verhaal hopen zij anderen die in hetzelfde schuitje zitten te steunen.

In de frontlinie

Het is een andere generatie die nu in de frontlinie staat, maar de heftigheid is er niet minder om. Laten we er met elkaar voor zorgen dat na een (te) zware wedstrijd de collega’s zorg, ondersteuning en rust krijgen om weer op krachten te komen om vervolgens door te gaan. Want vrijwel iedere (oud-)diender vindt het beroep van politiemens mooi!

Ben en Jan
(namens Kees en Marian)

Over de auteur

Afdeling Marketing & Communicatie

Profiel