Paniekvoetbal in Noord-Nederland

De politiebonden ACP en NPB hebben verontwaardigd gereageerd op het besluit van de politie-eenheid Noord-Nederland om abrupt alle roosters van de collega’s in Ter Apel om te gooien en al toegekende 4x9 uurs-werkweken te vervangen door 5x8 uurs-werkweken. ‘We begrijpen dat de roosterdruk enorm is gestegen door de toevloed aan vluchtelingen,’ aldus de bonden. ‘Maar dat is onvoldoende rechtvaardiging voor het op eigen houtje buiten werking stellen van de rechtspositie van de medewerkers op het gebied van veilig en gezond werken en een verantwoorde balans tussen werk en privé.’

Het is veel medewerkers vooral in het verkeerde keelgat geschoten dat de drastische maatregelen zijn genomen zonder enig overleg met de werkvloer. De eenheidsleiding meldde met een stalen gezicht dat de bonden en de ondernemingsraad het opschorten van de rechtspositie hadden gesteund, maar dat klopte niet. De bonden wisten nergens van en hebben dus ook nergens mee ingestemd; de OR was wel geïnformeerd maar had evenmin ingestemd. 

Dienstbevel

Ook op individueel niveau zijn collega’s niet gevraagd mee te denken over tijdelijke extra inzetmogelijkheden om de toegenomen vluchtelingenstroom aan te kunnen. De medewerkers kregen simpelweg het dienstbevel dat ze voorlopig in twee diensten moesten gaan werken. Die afstandelijkheid is ze koud op hun dak gevallen, want de loyaliteit ten opzichte van het werk is ook in Ter Apel nog steeds erg groot. 

Onnodige maatregel

Met name het schrappen van diensten van negen uur leidt tot onbegrip. In tegenstelling tot veel leidinggevenden zien de meeste collega’s het negende uur van een dienst gewoon als een volwaardig werkuur, zeker bij een ongewoon hoge werkdruk. Bij een eerdere problematisch verhoogde instroom van vluchtelingen (in 2015) werd in Ter Apel ook overgestapt op werken in twee diensten, maar toen met behoud van de al toegekende diensten van negen uur. Frappant praktijkvoorbeeld: een collega draaide na het dienstbevel netjes een dienst van acht uur maar moest vervolgens anderhalf uur blijven overwerken om zijn werk gedaan te krijgen. 

Twee werkdagen meer

Het onbehagen op de werkvloer is tastbaar: aangezien alle collega’s in Ter Apel 9 uurs-diensten draaiden, moeten ze nu allemaal twee dagen per periode meer werken zonder daarvoor betaald te worden. Ook melden veel collega’s zorgtaken die in de knel komen door het wegvallen van hun roostervrije dag; voor de opvang van kinderen en hulpbehoevende familieleden moe(s)ten snel alternatieven worden geregeld – onbekend is voor hoe lang.

Voor de extra collega’s uit andere eenheden die in Ter Apel worden ingezet, geldt de reistijd als werktijd en sommigen slapen betaald in een hotel. Aan de andere kant moeten deze ondersteunende collega’s door de vaste medewerkers worden ingewerkt en vaak mogen ze eerder naar huis – waarna de achterblijvers hun klussen moeten afmaken door overuren te draaien. Menigeen voelt zich niet gehoord en onvoldoende gewaardeerd.

Rechtspositie op de tocht

De bonden zijn druk bezig zich te verdiepen in de juridische mogelijkheden om de werkgever tot de orde te roepen. Geen overbodige luxe, als je bedenkt dat het eigenmachtige optreden van de eenheidsleiding van Noord-Nederland – onder aanvoering van politiechef Gery Veldhuis – gesteund wordt door de landelijke korpschef, Henk van Essen.

‘We moeten niet in de situatie belanden dat de capaciteitsproblemen van het korps een gangbare reden worden om de rechtspositie van de medewerkers op de tocht te zetten,’ stellen de bonden. ‘De ingrepen in Noord-Nederland zijn paniekvoetbal en moeten ook als zodanig benoemd worden. Voor je het weet maakt de werkgever er een gewoonte van om een te hoog werkaanbod aan te voeren als argument voor nog meer beknottende maatregelen: het nog verder inperken van de verlofmogelijkheden bij de politie, het nog korter van tevoren omgooien van roosters, het opleggen van nog meer (verkapte) piketdiensten, het laten draaien van onevenredige veel diensten door deeltijders – en ga zo maar door.’